شایعترین علت فلج صورت در بارداری، فلج بلز (Bell’s palsy) است. زیرا خانمی که باردار است در مقایسه با افراد غیر باردار بیشتر در معرض خطر ابتلا به این مشکل است. مطالعات نشان دادهاند که فلج بلز اکثرا در سه ماهه سوم بارداری یا در عرض هفت روز پس از زایمان رخ میدهد.
با این حال، پزشکان همیشه علت فلج صورت در بارداری را فلج بلز محسوب نمیکنند و به علل دیگری مانند سکته، گرفتگی عروق، آسیب شدید به اعصاب صورت، تومور مغزی و غیره نیز شک میکنند. معمولا اگر طبق علائم بالینی و نتایج آزمایشات خون و تصویربرداری همه علل دیگر رد شوند، پزشک در نهایت تشخیص به فلج بلز میدهد.
به عنوان مثال، تجربه ثابت کرده است که فلج بلز اغلب عضلات یک طرف صورت را ضعیف و فلج میکند، درحالیکه سکته مغزی بیشتر عضلات تحتانی دو طرف صورت را بیحس میکند. علائم فلج بلز به صورت ناگهانی بروز میکنند، درحالی که علائم تومور مغزی بهآرامی و در طی هفتهها یا ماهها ایجاد میشوند.
فشار خون بالا و چاقی مزمن از عوامل خطر موثر در ایجاد فلج بل هستند و باردار بودن ممکن است این مشکلات را تشدید کند. در ادامه به سایر فاکتورهای خطر موثر در بروز فلج صورت در بارداری اشاره خواهیم کرد.
سعی کنید به محض مواجهه با علائمی مانند بیحسی و ضعف در یک یا دو طرف صورت، مشکل در بستن چشم و پلک زدن، احساس درد در اطراف گوش، افزایش حساسیت به صدا، کاهش حس چشایی، مشکلات بینایی و مشکل در بلع فورا به دکتر متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. زیرا بهترین زمان برای درمان فلج عصب صورت در بارداری ۷۲ ساعت اول است.
ممکن است در روزهای قبل از بروز فلج بلز احساس ناخوشایندی داشته باشید و کمی بیقرار باشید. حتی ممکن است متوجه شوید که صداها بلندتر به نظر میرسند، در اطراف گوش خود احساس درد دارید، طعم غذاها تغییر کرده و سطح قرنیه چشم شما کمی خشک شده است.
از سایر علائم و نشانههای فلج صورت در دوران بارداری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
همانطورکه ذکر شد، رایجترین علت فلج صورت در بارداری فلج بلز است. اگرچه علت بروز این بیماری هنوز ناشناخته است اما دانشمندان بر این باورند که ممکن است با انواع عفونت ویروسی مرتبط باشد.
برخی از ویروسها مانند هرپس زوستر (عامل آبله مرغان و زونا)، هرپس سیمپلکس (عامل تبخال تناسلی)، اِبشتین بار (عامل سرخک)، آدنوویروس (عامل بیماریهای تنفسی و فلج صورت در بارداری اثر سرماخوردگی) و ویروس آنفولانزا نوع B میتوانند باعث ابتلا به فلج بلز در بارداری شوند. زیرا ممکن است سیستم ایمنی بدن در مواجهه با آنها به اشتباه با ارائه پاسخهای التهابی شدید به بافت خودی یعنی اعصاب صورت حمله کند.
البته افزایش وزن، فشار خون بالا در بارداری و استرس دوران بارداری نیز موثر هستند. بنابراین، باردار بودن ممکن است عوامل متعددی را برای افزایش خطر ابتلا به فلج عصب صورت در بارداری به خصوص فلج بلز کنار هم قرار دهد.
اصولا ماهیچههای صورت توسط اعصاب صورت کنترل میشوند و پیامهای لازم را از مغز برای هدایت عضلات صورت ارسال و دریافت میکنند. هنگامی که این طنابهای عصبی آسیب دیده و ملتهب یا فشرده میشوند، زمینه فلج شدن عضلات صورت فراهم میشود.