بحران داوری در فوتبال ایران را از آنسوی ماجرا هم ببینیم، از پشت میزهای دپارتمان داوری و کمیته داوران. بحران جدی در چینش داوران پدید آمده و در بازیهای حساس پیشرو معلوم نیست که دپارتمان و کمیته چگونه با این بحران سرمیکنند.
پس از کنارهگیری محسن ترکی از داوری و آسیبهای جدی که به شخصیت حرفهای داوران در هفتههای اخیر وارد شده، دست دپارتمان و کمیته داوران به شدت تنگ است. شما به همین دو بازی پیشرو دقت کنید: پرسپولیس – تراکتورسازی و استقلال – پرسپولیس. برای این دو بازی چگونه باید تیمهای داوری را انتخاب کرد؟ شما بگویید: کار آسانی است؟
فوتبال ایران در این تنگناها نباید محسن ترکی را از دست میداد. آخرین حرفی که از حسن کامرانیفر، رییس دپارتمان داوری شنیدیم این بود: «عدهای ناجوانمردانه به ترکی حمله کردند و متاسفانه صحبتهایی مطرح کردند که جایی نداشت. دپارتمان داوری حتی پس از تست ایافسی کاملا از ترکی حمایت کرد و او هم قضاوتهای خیلی خوبی داشت اما کسانی که آن صحبتها را علیه ترکی انجام دادند باید پاسخگو باشند.»
اما در این میان دپارتمان و کمیته داوری باید پاسخگو باشد که چرا عرصه برای یکی از شاخصترین داوران فوتبال ایران تنگ شد و او تن به خداحافظی داد.
از این بگذریم. پیشتر کامرانی فر از بازنشستگی چهار داور باتجربه خبر داده بود: «محسن ترکی، شاهین حاج بابایی، احمد صالحی و حسین زرگر چهار داور باتجربه ما هستند که در آستانه بازنشستگی قرار دارند، داوران جوان با قضاوت در دیدارهای لیگ برتر صاحب تجربه می شوند تا بتوانند دیدارهای مهم را قضاوت کنند و این پروسه ای است که برای خالی نشدن عرصه داوری ایران از داوران باتجربه، باید به انجام برسد.»
مجموعه این حرفها نشان میدهد که دست داوری در ایران تنگ است و تنگتر نیز خواهد شد. کامرانیفر اما تلاش میکند تا با ارائه آمار و ارقام داوریهای پرمساله را توجیه کند. این آمارهایی که کامرانیفر به رسانهها داده را بخوانیم: «در ابتدای حضور من در کمیته داوران آنها حدود هشت تا 9 کیلومتر دوندگی داشتند، اما در حال حاضر میزان دوندگی آنها به 12 الی 13 کیلومتر افزایش پیدا کرده است، داوران بعد از هر بازی عملکرد خودشان را به ما ارسال میکنند که این موضوع نشاندهنده نزدیک بودن آنها به صحنههاست. ما برای داوران برنامه تمرینی ارسال میکنیم و آنان نیز موظف هستند که میزان تمرینات خود را در اختیار ما قرار دهند.»
آیا با این عددها و آمارهایی که از صحتشان بیخبریم میتوان جو داوری را آرام کرد؟ پاسخ بیتردید منفی است. چندی پیش رضا غیاثی با طنز و کنایه در یادداشتی نوشته بود: «دپارتمان داوران فدراسیون فوتبال آلمان اعتراف کرده است قضاوت داورانش در١٥٣ بازی نیم فصل بوندس لیگای یک ٤٤ اشتباه اثر گذار داشته اند. وقتی در لیگی به عظمت بوندس لیگا با آن همه امکانات و تجهیزات و آن همه داور صاحب نام که محصول آموزشهای پیشرفته و به روز داوری آلمان هستند، داوران ٤٤بار مرتکب اشتباه اثرگذار شده اند آیا ما نباید به دپارتمان داوری مان که داورانش فقط و فقط ده بار مرتکب اشتباه شدهاند ببالیم و افتخار کنیم و به دنیا فخر بفروشیم؟»
این حرفها معنای روشنی دارد: عدد و آمار و کیلومتر دویدن داوران و درصد گرفتن از اشتباهات، کاری را پیش نمیبرد. آنچه به چشم میبینیم داوریهای پرمساله و پرماجراست. کمیته و دپارتمان و البته فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ در مدیریت این جو سنگین علیه داوران موفق نبودهاند.
باید نگران باشیم، نگران بازیهای پیشرو و نگران برای لیگی که دچار بحران داوری و بحران اعتراض به داوری شده است. در چنین فضایی کار برای دپارتمان و کمیته داوران فوتبال بسیار دشوار است. داوری باید خود را از این بلبشو بیرون بکشد و تا دیر نشده باید اقتدار خود را نشان دهد. فوتبال بدون داوری مقتدرانه و جدی شباهتی به فوتبال ندارد و به همین بلبشویی تبدیل میشود که در هفتههای اخیر دیدهایم، به همین بازی پر از جدل که همه زیباییهایش را از کف داده است.