سایه شوم تبانی؛ چگونه فساد سرنوشت ورزش را در خفا رقم می‌زند؟

نادر دارستانی؛ تبانی در ورزش، به معنای توافق پنهانی برای تعیین نتیجه‌ی یک مسابقه یا رویداد ورزشی به نفع یک طرف خاص است. این عمل غیراخلاقی، نه تنها روح رقابت سالم و جوانمردانه را زیر پا می‌گذارد، بلکه اعتبار و حیثیت کل جامعه‌ی ورزشی را لکه‌دار می‌کند. هنگامی که سرنوشت یک بازی در خارج از زمین و بر اساس منافع پنهان تعیین می‌شود، دیگر انگیزه‌ای برای تلاش صادقانه و رقابت شرافتمندانه باقی نمی‌ماند.

متاسفانه، تبانی می‌تواند طیف وسیعی از افراد درگیر در ورزش را در بر بگیرد. برخی بازیکنان ممکن است با دریافت رشوه، عملکرد ضعیفی از خود نشان دهند یا عمداً اشتباهاتی مرتکب شوند که به نفع تیم حریف تمام شود. مربیان نیز ممکن است در این شبکه‌های فساد دخیل باشند و با تغییر ترکیب تیم یا اتخاذ تاکتیک‌های غیرمنطقی، زمینه‌ی تبانی را فراهم آورند. حتی مدیران باشگاه‌ها نیز ممکن است برای کسب سودهای نامشروع، در این معاملات کثیف دست داشته باشند.

پیامد تبانی، فراتر از تغییر نتیجه‌ی یک بازی است. این عمل، اعتماد هواداران را که اصلی‌ترین سرمایه‌ی ورزش هستند، به شدت خدشه‌دار می‌کند. وقتی هواداران احساس می‌کنند که نتایج مسابقات از پیش تعیین شده است و تلاش بازیکنان در زمین بی‌تاثیر است، شور و اشتیاق خود را از دست می‌دهند و ارتباطشان با تیم و ورزش کمرنگ می‌شود. این بی‌اعتمادی، می‌تواند به ریزش مخاطبان و کاهش جذابیت ورزش منجر شود.

تاثیر تبانی بر یک تیم و شهر هوادارانش نیز بسیار مخرب است. تیمی که قربانی تبانی می‌شود، نه تنها فرصت کسب پیروزی و پیشرفت را از دست می‌دهد، بلکه روحیه‌ی بازیکنان و کادر فنی آن نیز تضعیف می‌شود. برای هواداران یک شهر، شکست ناشی از تبانی، به مراتب دردناک‌تر از شکست در یک رقابت شرافتمندانه است و می‌تواند احساس خشم، ناامیدی و بی‌انگیزگی را در آن‌ها ایجاد کند.

مقابله با تبانی، یک وظیفه‌ی همگانی است که نیازمند تلاش هماهنگ فدراسیون‌های ورزشی، نهادهای قانونی و خود باشگاه‌ها است. وضع قوانین سختگیرانه برای مجازات متخلفان، ایجاد سازوکارهای نظارتی قوی و شفاف، و آموزش و آگاه‌سازی بازیکنان، مربیان و مدیران در خصوص پیامدهای مخرب تبانی، از جمله اقداماتی است که باید در این راستا انجام شود.

علاوه بر اقدامات نهادی، نقش رسانه‌ها و خود هواداران نیز در مبارزه با تبانی حائز اهمیت است. رسانه‌ها می‌توانند با افشای موارد مشکوک و افزایش آگاهی عمومی، فشار را بر متخلفان و نهادهای مسئول افزایش دهند. هواداران نیز می‌توانند با حمایت از ورزش پاک و گزارش موارد مشکوک، در این مبارزه سهیم باشند.

در پایان، باید تاکید کرد که تبانی، تهدیدی جدی برای سلامت و اعتبار ورزش است و مقابله با آن، نیازمند عزم راسخ و همکاری همه‌ی اعضای جامعه‌ی ورزشی است. تنها با پاکسازی ورزش از این پدیده‌ی شوم می‌توانیم اطمینان حاصل کنیم که رقابت‌ها بر اساس شایستگی و تلاش واقعی رقم می‌خورند و هواداران می‌توانند با شور و اشتیاق، از ورزش لذت ببرند.