حذف استقلال، پرسپولیس و سپاهان با یک فرمول!

در یک سوم پایانی این فصل فوتبال ایران و در شرایطی که بدون احتساب اسفند ماه سرنوشت عناوین باشگاهی فوتبال ایران در دو ماه آینده رقم خواهد خورد، هواداران استقلال با نگرانی امیدوار به کسب جام حذفی هستند تا حداقل تیمشان در فصل آینده در رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا حاضر باشد.

این در شرایطی است که استقلال با همه کاستی‌ها آخرین نماینده ایران در لیگ نخبگان امسال بود که شب گذشته پس از شکست سه گله با یک یار کمتر مقابل النصر از دور رقابت‌ها کنار رفت. در حالی که در بازی رفت نمایش قابل قبولی از خود ارائه داده بود.

تیم‌های ایرانی در این دوره رقابت‌های قهرمانی آسیا با نمایندگان عربستان در لیگ نخبگان بازی کردند که نتایج متفاوتی در این رویارویی‌ها به دست آمد؛ پرسپولیس با وجود نمایش قابل قبول مقابل الاهلی در عربستان شکست را مقابل این تیم پذیرفت و با النصر در خانه مساوی کرد اما مقابل الهلال در ورزشگاه کینگدام آرنا به سختی شکست خورد. استقلال هم سه بار با النصر بازی کرد (دو شکست، یک مساوی)، یک‌بار با الاهلی مسابقه داد که دو بر دو مساوی شد و یک‌بار هم مقابل الهلال قرار گرفت (۳-۰ الهلال) تا شمای کلی رویارویی باشگاهی ایران مقابل عربستان شکست بار باشد.

این اتفاقا دقیقا در شرایطی رخ داده که فوتبال عربستان به واسطه رویکرد جدید و استفاده از منابع مالی شرکت سرمایه‌گذاری سعودی و انجام مخارج فراوان بدل به یکی از پر سر و صداترین قطب‌های فوتبال جهان شده است. آنها با هزینه‌های گزاف در پنجره‌های نقل و انتقالاتی در حال حاضر سه تن از گرانترین مربیان جهان (در بین ۱۲ مربی گران فعلی دنیا) و گران‌ترین بازیکن فعلی دنیا (کریستیانو رونالدو) را در اختیار گرفتند و تعداد زیادی از ستاره‌های در مرز بازنشستگی یا جوان فوتبال دنیا نیز در تیم‌های عربستانی بازی می‌کنند که از آنها می‌شود به کریم بنزما، اوبامیانگ، سادیو مانه، نیمار و … اشاره کرد. اسم‌هایی که هیچ کشور دیگری در آسیا قدرت جذب و استخدام آنها را ندارد. پس، در مورد تقویت تیم از نظر نفر، یقینا هرگز در سطح عربستان نخواهیم بود که هزینه استخدام دفاع وسط یکی از تیم‌هایش بالاتر از کل بودجه فوتبال ایران در یک فصل است.

اما این شرایط عربستان دقیقا مصادف است با فصلی که فرسودگی سازه‌های فوتبالی در ایران و مشکلات مربوط به نحوه نگهداری چمن در ورزشگاه‌های اصلی خسارت زیادی به باشگاه‌های ایرانی در طول این رقابت‌ها وارد کرد تا هم سهمیه ایران در رقابت‌های آسیایی به خطر بیفتد و هم با حذف سپاهان در مرحله مقدماتی و پرسپولیس در مرحله بعدی، علاقه‌مندان به فوتبال ایران از تماشای مسابقات سطح بالا با تیم‌های باشگاهی اصلی فوتبال آسیا محروم بشوند. در حالی که با وجود همه مشکلات، چهار تیم برتر فوتبال ایران توانایی رقابت (و نه لزوما پیروزی) با تیم‌های قاره آسیا را دارند و اگر الهلال را یک تیم استثنایی در نظر بگیریم قادریم با سایر تیم‌های قاره در شرایط برابر و در تک بازی و یا در شرایط میزبانی قد علم کنیم.

نکته مهم درباره فوتبال عربستان در شرایط فعلی، نه پول‌پاشی و استخدام ستارگان بزرگ فوتبال جهان، که ایجاد شرایط میزبانی از این ستاره‌ها است. ورزشگاه اول پارک میزبان مسابقه روز گذشته استقلال یک استادیوم جمع‌ و جور، مدرن و زیبا بود. همانطور که شکوه ورزشگاه کینگدام آرنا در ریاض در دیدار پرسپولیس مقابل الهلال چشم هواداران را به خود خیره کرده بود. این‌ها را مقایسه کنید با شرایط دو باشگاه پرطرفدار اصلی فوتبال ایران که تا همین چندی پیش آواره ورزشگاه شهرقدس یا انجام بازی در استادیوم‌های قطری بودند. چیزی که روند طبیعی رقابتی برای این دو باشگاه را مختل کرد. همچنین بخشی از ناکامی سپاهان در این فصل از رقابت‌های مرحله پلی آف لیگ نخبگان و لیگ قهرمانان نیز به دلیل آماده نبودن ورزشگاه نقش جهان است. چیزی که سپاهان را از حضور در بالاترین سطح فوتبال باشگاهی آسیا بیرون انداخت.

برعکس در عربستان تقریبا همه باشگاه‌ها از استادیوم‌های مناسب با نور و فضای خوب بهره می‌برند و مقایسه آنها با گذشته پیشرفت آنها در بخش زیرساخت نشان می‌دهد. اتفاقی که توام با خریدهای بزرگ تیم‌های لیگ روشن، اعتماد به‌نفسی فوق‌تصور به آنها بخشیده است. پس اگر پیش از این دیدار با تیم‌های عربستانی برای ما یک مسابقه پایاپای با شانس پیروزی بود حالا تیم‌های ایرانی با اعتماد به‌نفس کمتری در این جدال‌ها ظاهر می‌شوند که نتایج به‌دست آمده گواه این موضوع است. در واقع کارکرد مخارج سنگین در عربستان به کاهش عنصر برتری ذهنی رقبا منجر شده است.

” اعتماد به‌نفس” و “باور” نکاتی است که باید خلاء آن را در رقابت‌های این فصل باشگاهی آسیا در تیم‌های ایرانی جست‌وجو کرد. البته که بخش مهمی از آن به دلیل مسائلی است که از لایه‌های بالاتر تصمیم‌گیری به باشگاه‌های ما تحمیل شده است: عقب افتادن از قافله توسعه فوتبال که همه ارکان تاثیرگذار را در بر می‌گیرد و نقطه اوج آن را انتخابات فدراسیون فوتبال می‌شد دید که در نهایت هیچ‌یک از انتخاب شدگان برنامه‌ای برای آینده فوتبال ارائه نکرد.

فوتبال ایران به یک سال صفر، اتحاد درونی با میل به توسعه شدید و حرکات رو به جلو نیاز دارد. درست است که هرگز منابع فوتبال عربستان و صندوق چند صد میلیارد دلاری در اختیار ما نخواهد بود اما نیروی انسانی و افراد کارآمد و علاقه‌مند بسیاری هستند که بشود با آنها این کاستی را تا حد زیادی جبران کرد. حداقل تا آنجا که فوتبال باشگاهی ایران به مرز رقابت نزدیک با هر باشگاهی برگردد.

باید به خودمان سخت بگیریم. بسازیم و تربیت کنیم. استانداردها را بالا ببریم. کوتاه نیاییم. زیبایی بیافرینیم. حق فوتبال رو وصول کنیم. موانع را برداریم. افکار پوسیده را دور بریزیم و … (گوشمان از این حرف‌ها پر است، عمل کنیم.)